Voorbereiden op de basisschool en wat te doen als je kind ineens niet meer wil?

Je kindje is (bijna) 4 jaar en dat betekent: tijd voor de basisschool! 

Het ene kind kan niet wachten om te starten tussen al die grote kinderen op de “grote school”, het andere kind vindt het maar wat spannend om 5 dagen in de week in een klaslokaal te zitten met allemaal vreemde gezichten. 

Het is natuurlijk extra spannend als je kindje eigenlijk gewend is altijd om jou heen te zijn. 

Maar geen paniek! In deze blog geef ik je tips hoe je kind voor te bereiden op deze grote stap en geef ik redenen en adviezen voor kinderen die (plotseling) met tegenzin naar school gaan. 

Allereerst de voorbereiding. 

Zoals ik eerder al zei is de basisschool een grote stap voor je kleintje. Ja, het hoort erbij. Nee, hier moeten ze niet “maar even doorheen”. 

Ik ben van mening dat ieder kindje met plezier naar school kan gaan, zolang je maar duidelijk hebt wat je kindje op dat moment of gedurende deze periode nodig heeft. 

• Als je kindje het niet gewend is om naar de opvang of opa en oma te gaan, probeer dit dan een aantal keer te oefenen. Zo raken je kindje, en jijzelf, een beetje gewend aan het idee dat jullie niet meer heel de dag samen zijn. Hoe relaxter jij hierin bent, hoe makkelijker je kindje dit overneemt. 
• Fiets of rijd af en toe eens langs de basisschool waar je kindje naartoe gaat. Vertel met een opgewekte vrolijke stem dat dit de (nieuwe, grote, wat dan ook) school is waar je kindje binnenkort naar toe mag. Vraag hem/haar wat hij/zij daar van zou vinden en wat hij/zij daar dan allemaal zou gaan doen. Zo kun je gelijk een beetje pijlen wat je kindje ervan vindt en hoe hij/zij erover denkt. 
• Lees boekjes over naar school gaan en bespreek wat je daar allemaal kan doen, dat het misschien spannend kan zijn maar dat het ook erg leuk kan zijn met nieuwe vriendjes, juffen, speelgoed etc. 
• De allerbelangrijkste vind ik: luister goed naar wat je kindje zegt en laat zien dat je hem/haar begrijpt en hoort. Het mag spannend zijn, je kindje mag verdrietig zijn of niet durven. Het is ook allemaal nieuw. Laat weten dat de juffen/meesters en jullie als ouders hem/haar daarbij gaan helpen. 

Een kleine side note: 

Als jij of je partner het heel spannend vindt, of constant tegen je kind blijft zeggen dat het spannend is (ook op een goede manier), neemt je kindje dit onbewust over. Hij/zij voelt haarfijn hoe het zit bij jou/jullie en gaat er daardoor ook van uit dat het spannend moet zijn. 

Als jij het moeilijk vindt om afscheid te nemen en je kindje wat meer los te laten, zal jou kindje hier automatisch ook moeite mee hebben omdat het dan lijkt alsof de plek waar ze naartoe gaan niet veilig kan zijn. 

Ik wil niet zeggen dat je deze gevoelens moet wegstoppen, maar probeer ze in deze situatie voor je kindje wat minder te laten zien, zodat je het niet onbewust lastiger maakt voor je kindje die er van nature eigenlijk heel open en nieuwsgierig in kan gaan. 

Dan komen we bij het punt: Mijn kind wil (plotseling) echt niet naar school. 

Kleine sneakpeek: Vaak zit daar een reden achter. 

In het begin kan het natuurlijk spannend zijn, helemaal zelf naar de grote school, allemaal nieuwe gezichtjes en een nieuwe juf of meester. 

• Geef je kindje de tijd om even te wennen. Rustigere, gevoeligere kindjes hebben hier vaak wat langer de tijd voor nodig dan de meer expressieve kinderen. 

Ga desnoods wat eerder naar school zodat je nog even kan kletsen en observeren samen voor de bel gaat. 

Loop mee naar binnen en vertel dat je hem/haar straks weer komt halen en als er iets is de juf of meester kan helpen. 

Als je kindje het spannend vindt om het lokaal in te gaan, vraag de juf of meester dan of je even mee naar binnen mag zodat hij/zij rustig in de kring kan gaan zitten. Vraag of alles oké is, een dikke kus en knuffel en neem afscheid. 

Het is natuurlijk logisch als dat niet de eerste keer lukt, dat is ook helemaal niet erg en bij veel kindjes zo. 

Neem dan nog even de tijd en blijf nog even bij je kindje als dat mag. Vraag wat hij/zij nodig heeft en leg dan uit dat het niet erg is dat ze/hij het spannend vindt. 

Als jij vertrouwen uitstraalt voelt je kind dat ook. Zeg dat het goed komt en dat je hem/haar straks weer komt halen. Als er iets is kan de juf of meester mama of papa bellen. 

Vaak is dit voldoende en zie je dat ze het spannend maar oké vinden. Het is niet erg als ze in het begin even de kat uit de boom kijken.

• Geef ze iets mee van thuis. Misschien een knuffel in de tas, een steen die doet denken aan papa en mama of een foto kunnen zorgen voor wat meer rust en controle in dat toch al zo drukke koppie. 

Ik gaf ons zoontje altijd een keuze; wil je een steen van mama mee of een foto? Soms had hij juist meer troost aan een autootje. Ook prima, zolang deze maar in zijn tas bleef. 

Een edelsteen mocht hij overigens meenemen in zijn broekzak, dat gaf hem net wat meer rust vaak. 

• Het is oké om een kindje van 4/5 thuis te houden als je merkt dat hij/zij echt heel moe is. 

Een kind dat moe en overprikkeld is kan alleen maar meer overprikkeld raken wat zijn/haar gedrag niet ten goede komt. Als ze af en toe even mogen bijtanken blijf je ontploffingen voor, laat je zien dat je ze hoort en begrijpt en houd je school leuk. Na een tijdje zie je dat ze gewend zijn aan de regelmaat en “drukte” en gaan ze iedere dag zonder problemen naar school.  

Duidelijkheid, grenzen en consequentie zijn hierin zoals altijd wel belangrijk. Het mag niet zo zijn dat je kindje misbruik gaat maken van het thuis blijven, dus regels en duidelijke uitleg waarom hij/zij een dagje thuis mag blijven zijn belangrijk. 

Ik merkte altijd als ons zoontje echt niet wilde en heel hard moest huilen, het vaak een teken van overprikkeling of vermoeidheid was. Dit was vaak aan het einde van de week. 

Mijn gevoel zei dan altijd dat ik hem mee naar huis wilde nemen en dat deed ik dan ook. 

Nu zul je denken, nou dan kan ik hem iedere dag mee naar huis nemen! Maar dat was absoluut niet zo. 

Ik denk dat dit alles 3 keer is voorgekomen in het eerste jaar. En dan was hij niet fit, of echt heel moe. 

• Als je kind niet naar school wil, vraag altijd waarom. 

Zeg niet gelijk: “maar je moet dus je gaat!” Of “het hoort er nou eenmaal bij!”

Dat is iets wat ons vroeger allemaal is aangeleerd maar er zit echt heel vaak iets achter. 

Is er iets gebeurd op school? Is je kind moe? Is het te druk? Is hij/zij bijvoorbeeld op een normale manier gecorrigeerd maar maakt hij/zij het heel groot in zijn/haar hoofd? 

Vraag het altijd goed uit, geef ze voorbeelden of probeer emoties te benoemen om te kijken of er wat wordt herkend. Hooggevoelige kinderen kunnen een kleine correctie of stemverheffing al als iets heel heftigs ervaren. Ook ruzie in de klas bijvoorbeeld, niet eens een ruzie waar hij /zij zelf bij betrokken is kan veel doen bij een hooggevoelig kind. 

• Bouw rustmomenten in voor je kind. Vaak is het niet naar school willen dus een teken van overprikkeling. Met name hooggevoelige kinderen kunnen last hebben van een lokaal vol geluiden, gevoelens van andere kindjes en drukte. 

Bespreek met de juf of meester hoe je wat meer rust kunt creëren op school. Speciale oordoppen of koptelefoons kunnen helpen het geluid te dempen, zonder dat ze helemaal niks meer horen. 

Een eetmomentje op een rustig plekje kan bijvoorbeeld ook al genoeg zijn. En zorg er voor dat je kindje niet teveel activiteiten heeft naast school. Voetbal, zwemles, afspreken.. het wordt soms voor de kleinste al snel te veel zonder dat ze het door hebben. 

Heb je na deze blog nog vragen of wil je graag dat ik eens mee kijk met jullie kindje? 

Aarzel niet om me te appen, bellen of mailen en dan help ik jullie graag! 🤍